(Looking for the first insights from When Did You Leave? Click on ‘Verdieping’)
Een snijdend muziektheaterstuk over familie, verlies en
de verwoestende kracht van (on)uitgesproken woorden.
Synopsis
WHEN DID YOU LEAVE?
Een snijdend muziektheaterstuk over familie, verlies en de verwoestende kracht van onuitgesproken woorden
De familie komt samen voor een feestelijk diner ter ere van de 80e verjaardag van de grootvader. Voor het eerst sinds het overlijden van de grootmoeder zitten ze weer met z’n allen aan tafel. Maar wat begint als een ogenschijnlijk harmonieus samenzijn, verandert al snel in een beklemmende confrontatie. De leegte die zij achterliet is voelbaar—niet alleen in de lege stoel aan het hoofd van de tafel, maar in de manier waarop iedereen krampachtig probeert zijn rol te hervinden. Onder de oppervlakte borrelt het. Gesprekken ontsporen, oude pijn wordt opnieuw opengereten, en onderdrukte woede vindt eindelijk een uitweg. De familiedynamiek is uit balans geraakt, en elk familielid vecht voor zijn of haar eigen waarheid. Woorden worden messen, de tafel een slagveld. Maar in plaats van écht naar elkaar te luisteren, trekken ze zich terug in hun online echokamers—virtuele schuilplaatsen waar hun overtuigingen worden versterkt en hun woede wordt gevoed. De kloof tussen hun digitale persona’s en hun werkelijke identiteit wordt steeds groter, waardoor de misverstanden alleen maar escaleren.
WHEN DID YOU LEAVE? is een rauw, indringend muziektheaterstuk dat het publiek meesleurt in een verstikkend familiediner waar geen ontsnappen aan is. Met scherpe dialogen, beklemmende stiltes en een soundtrack die de spanning voelbaar maakt, legt deze voorstelling de pijnlijke breuklijnen bloot binnen een familie én binnen de maatschappij. Want wat gebeurt er als taal niet langer verbindt, maar verdeelt? Als we elkaar niet meer verstaan—hoe kunnen we elkaar dan nog terugvinden?
Waar taal tekortschiet, neemt het lichaam het over. Eerst is er weerstand—lichamen verstarren in oude patronen, gevangen in de pijn en afstand die woorden hebben achtergelaten. De spanning lijkt onoplosbaar, tot het lichaam begint te spreken. Vanuit de chaos ontstaat een ritme, een beweging die aarzelend begint, slechts één iemand raakt, maar langzaam steeds meer familieleden meesleept. Niet in woorden, niet in standpunten, maar in een gedeelde fysieke taal ontstaat een nieuwe laag van contact—een woordeloos gesprek waarin afstand verzacht, troost voelbaar wordt en hoop zich voorzichtig nestelt tussen de bewegende lijven.
Urgentie en thematiek
De grote sociaal-maatschappelijke uitdaging van deze tijd is het overbruggen van verschillen.
De noodzaak om When did you leave? te maken komt voort uit een verbijstering over en nieuwsgierigheid naar de polarisatie en woede binnen onze maatschappij. We leven in een tijd waar democratische waarden wankelen door populisme, fake-news en een hoge mate van individualisatie, waar ongelijkheid toeneemt.
Door digitalisering en anonimisering voelen mensen zich niet meer gezien. Geïsoleerde groepen in de maatschappij trekken zich terug in hun eigen bubbel en iedereen vindt dat hij of zij gelijk heeft. Een groeiende groep burgers voelt zich slecht of niet (meer) verbonden met- en zich niet vertegenwoordigd in onze maatschappij. Zij haken af. Sommigen van hen radicaliseren.
In When did you leave? onderzoeken we die bewegingen van verharding en verwijdering èn wat er voor nodig is om die groeiende, gapende kloof te overbruggen en weer nader tot elkaar komen.
WHEN DID YOU LEAVE? is een samenwerking met twee grote studies over polarisatie en mannelijkheid gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). De uitkomsten van het onderzoek rond de voorstelling worden gebruikt als basis voor artistieke interventies van het Europese project Masculinities for the Future of European Democracy (MEN4DEM) waar Via Berlin onderdeel van is.
DE UITKOMSTEN van het onderzoek tijdens Oerol 2025 zullen voorjaar 2026 verschijnen in zowel een publieksvriendelijke Nederlandstalige versie als in een puur wetenschappelijke Engelstalige versie. Tijdens Oerol 2026 zullen we tevens een live bijeenkomst organiseren om alle uitkomsten live toe te lichten en vragen te beantwoorden.
De uitkomsten van het onderzoek rond de voorstelling zullen teven worden gebruikt als basis voor artistieke interventies van het Europese project Masculinities for the Future of European Democracy (MEN4DEM) waar Via Berlin onderdeel van is.
MEN4DEM is een door Horizon Europe gefinancierd onderzoeksproject dat bruggen slaat tussen samenleving, kunst en wetenschap, om nieuwe manieren te ontdekken om mannelijkheid inclusiever te maken en zo de toekomst van de Europese democratie te versterken. Met het internationale Men4Dem-project brengen we organisaties voor gendergelijkheid, performancekunstenaars en een consortium van academische partners uit Nederland, Duitsland, Zweden, Polen, Griekenland en Italië samen. In een intensieve samenwerking creëren en delen we verschillende vormen van kennis. Samen ontwikkelen en testen we visies op de transformatie van antidemocratische naar meer inclusieve vormen van mannelijkheid.
Via Berlin zal 4 nieuw projecten ontwikkelen voor Men4Dem:
Voor meer informatie en inspiratie zie: https://www.men4dem.eu/
Het Team
Concept – Dagmar Slagmolen
Regie / Choreografie – Dagmar Slagmolen, Pim Veulings
Tekst – Basak Layic, Simone van der Steen
Stem/spel – Dagmar Slagmolen
Muziek/spel – Ponga; Remco Menting (percussie), Timon Koomen (gitaar) en Yanna Pelser (altviool, zang, percussie)
Dans /spel – Yanaika Holle, Gino Jay Telbaum, Boris Boes, Cézanne Penders, Lien Vandenborne
Decor – Michiel Voet
Kostuums – Dieuweke van Reij
Digital Creator – Jeroen Janssen
Geluidsontwerp en techniek – Robert van Delft
Techniek op locatie – AJ ten Napel
Technische pre-productie, bouw en breek – HP Hulscher
Productie – Roosje Klompenhouwer
Zakelijke leiding – Juliska Retra
Marketeer – Melissa Lagerburg
Office manager – Brenda Schoone
Marketing Strateeg – Henriette van Eckeveld
Wetenschappers – Matthijs Rooduijn, Liza Mügge, Carla Roos, Tom van Laer, Gijs Schumacher, Bert Bakker, Honorata Mazepus, Daniel Komáromy, Tomek Besta.
Onderzoeksmanager – Piotr Breedveld
Men4Dem Postdoc – Nik Linders
De Partners
Universiteit van Amsterdam / Hot Politics Lab o.l.v. Matthijs Rooduijn | afdeling Politicologie
Universiteit van Amsterdam / Politics of Diversity o.l.v. Liza Mügge | afdeling Politicologie
MEN4DEM : driejarig Europees onderzoekstraject van zes Europese universiteiten uit Nederland, Duitsland, Zweden, Polen, Italië en Griekenland o.l.v. Liza Mügge van de Universiteit van Amsterdam.
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte!
