Music theatre and arts based research

Via Berlin vertelt met een volstrekt eigen vorm van muziektheater persoonlijke, herkenbare verhalen die symbool staan voor universele en maatschappelijke thema’s die ons bezighouden. Oorlog, illegaliteit, ouderdom, de consumptiemaatschappij… de ontwikkelingen in de wereld zetten ons denken op scherp. Deze verhalen vertellen we met klassiek muziek en nieuw geschreven teksten. Omdat muziek iets kan overbrengen wat niet in woorden te vatten is. Wij beschouwen acteur en muzikant als volkomen gelijkwaardig. De muziek is de leidraad van het verhaal, de tekst geeft de contouren, van een plaats en van personages. 

Via Berlin is in 2008 opgericht door theatermaker Dagmar Slagmolen en violiste Rosa Arnold onder de vleugels van Orkater/De Nieuwkomers. Na vijf jaar van groei en professionalisering werden we in 2013 een zelfstandig opererend gezelschap. Met ons drieluik over Oorlogsverhalen wonnen we in 2014 de Charlotte Köhlerprijs.

Via Berlin maakt bijna altijd coproducties. Voorheen vanzelfsprekend vaak vanuit onze band met Orkater, maar ook met partijen als het Ragazze Quartet, Cello Octet Amsterdam en het Berlage Saxophone Quartet. Wij onderhouden langdurige samenwerkingen met deze partijen.

Ook internationaal is Via Berlin opgevallen. Zo speelden onze voorstellingen de afgelopen jaren in Brazilië, Engeland, Zuid-Afrika, Kosovo, China en Rusland. Door het Freedom Festival en de Universiteit van Hull te Engeland, zijn we nu gevraagd om een minimaal driejarige samenwerking aan te gaan waarin we voorstellingen daarheen brengen, les komen geven aan de universiteit en daar nieuwe voorstellingen zullen ontwikkelen.

Missie

Het is onze missie onderbelichte verhalen, of thema’s waar een taboe op ligt, aan een zo groot en divers mogelijk publiek op te voeren. Klassieke muziek in de breedste zin, is altijd de indringende hoofdverteller. Onze voorstellingen spelen door heel het land in theaters, op festivals en op bijzondere locaties. Wij worden gedreven door onze betrokkenheid bij de maatschappij. Door altijd samen te werken met wetenschappelijke, culturele en sociaalmaatschappelijke partners ontwikkelen we continu vernieuwende vormen en invalshoeken. Dit leidt tot scherpe, spannende en radicale voorstellingen. De gelaagdheid en de verrassende perspectieven leiden bij het publiek tot een nieuwe of verfijnde blik op de wereld. Mede door een uitgebreide contextprogrammering, zijn we in staat diepgaande totaalervaringen te creëren die mensen activeren en aanzetten tot verwondering, ontroering, (zelf)reflectie en dialoog.

Visie

Wij zetten ons in voor een inclusieve en sociale samenleving met gelijkwaardige kansen voor iedereen, waarin mensen naar elkaar omkijken. Dit doen we door het creëren van aangrijpende verbeeldingen van onderbelichte en prangende maatschappelijke kwesties (zoals eenzaamheid, huiselijk geweld en psychische aandoeningen) in originele muziektheatervoorstellingen, in samenhang met een brede contextprogrammering. Hiermee geven we een podium aan taboedoorbrekende verhalen en zetten we maatschappelijke verandering in gang.

Muziektheater & Arts-Based Research

De maatschappij geeft aanleiding, de wetenschap onderbouwt en de kunst vertaalt en onderzoekt nog veel verder. Volgens dit principe werkt Via Berlin.

Via Berlin staat midden in de samenleving. We onderhouden een uitgebreid netwerk aan maatschappelijke en wetenschappelijke partners en zijn altijd op zoek naar nieuwe mensen en partijen om mee te praten en samen te werken. Onze voelsprieten staan continu uit. De thema’s die wij behandelen, bepalen wij op basis van onze eigen waarneming en kritische blik op de maatschappij, als ook in gesprekken met filosofen en wetenschappers. Wij kijken naar zaken die wringen en zien hierin aanleiding om in actie te komen. De onderlinge relaties tussen mensen vormen de gemene deler. Waar ontwijken mensen elkaar, terwijl ze elkaar eigenlijk nodig hebben? Wat kan je voor een ander doen en hoe kun je de taboes die je daarbij tegenkomt doorbreken?

Via een uitgebreid vooronderzoek zoomen we diep op een betreffend thema in en halen we verhalen op bij specialisten, ervaringsdeskundigen en betrokkenen. Daarbij bespreken we onze bevindingen met betrokken wetenschappers. Hierdoor lukt het de enorme complexiteit die dit soort maatschappelijke problemen vaak kenmerken, in kaart te brengen en de vele perspectieven te bevatten. 

Vervolgens verwerken wij alle input tot een boeiende muziektheatervoorstelling die zoveel mogelijk perspectieven naast elkaar laat bestaan en het publiek vragen voorlegt. Met ons contextprogramma versterken we onze uitnodiging tot een groter gesprek. Onze benadering van onderzoek onder mensen, wetenschappelijke reflectie, abstrahering en vertaling middels kunst, zet het publiek aan om met nieuwe ogen te kijken en de dialoog aan te gaan. Het is daarmee een sterke vorm van social practice.

Via Berlin Academie

Bij verregaande onderzoek dat Via Berlin verricht voorafgaand aan een voorstelling zijn de afgelopen jaren steeds meer universiteiten met verschillende faculteiten en hogescholen betrokken geraakt. Ook werd onze artistiek leider Dagmar Slagmolen, steeds vaker gevraagd om les te komen geven op het snijvlak van kunst en wetenschap. Hierdoor is een eigen lesmethode ontstaan waarin Arts-Based Research, Arts-Based Presentation en Arts-Based Reflection worden aangeleerd. In 2022 is de Via Berlin Academie officieel opgericht. Hierin ontwikkelt Dagmar samen met social designer Madelinde Hageman nieuwe lesvormen. Van masterclasses tot lestrajecten van meerdere maanden. In Nederland onder andere in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam, de Radboud Universiteit, ArtEZ hogeschool voor de Kunsten. Vanaf 2023 ook aan de Universiteit van Hull Engeland.

Wij geven les van bachelor t/m master en aan de honours academies. Lees meer onder het kopje Via Berlin Academie in de menu balk.

Vorm en signatuur

Via Berlin heeft de afgelopen jaren een eigen onderscheidende vorm van muziektheater ontwikkeld en verfijnd. Hierin worden universele aangrijpende maatschappelijke thema’s vertaald naar een beeldende, geabstraheerde, choreografische en muzikale theatervorm. Live uitgevoerde klassieke muziek van het hoogste niveau is de hoofdverteller; tekst wordt slechts ingezet om noodzakelijke detaillering aan te brengen of vragen voor te leggen. Doordat muziek direct inspeelt op de emotie èn tijdens de voorstelling veel ruimte biedt voor overpeinzingen, raakt het publiek, anders dan normaal, op een doordringende wijze emotioneel en persoonlijk betrokken bij de voorstelling en de thematiek. De term ‘radicale vervoering’, als afgeleide van ‘radicale verbeelding’, is in veel gevallen toepasselijk. Onze voorstellingen raken mensen vaak diep en zorgen bij velen voor grote ontroering. 

De topmusici spelen uit hun hoofd en worden getraind om als volwaardig performer naast acteurs en eventueel dansers, de dramatische lijn mee te bouwen in beweging en spel. Via Berlin mixt klassieke, hedendaagse en nieuw gecomponeerde muziek tot een unieke, op maat van de voorstelling gemaakte, compositie. Op de vloer worden de verschillende lagen van muziek, tekst, choreografie en beeld samengesmeed tot één geheel en zo ontstaat de typisch gelaagde Via Berlin-signatuur.

Hecht vast team achter de schermen

Oprichters Dagmar Slagmolen & Rosa Arnold
Artistiek leider Dagmar Slagmolen
Muzikaal Adviseur Rosa Arnold
Zakelijk leider Katrien Sitters
Hoofd productie Juliska Retra
Programmamaker Mara van Nes
Marketing Strateeg Henriette van Eckeveld
Social Media Content Britt van Schie Social Designer Madelinde Hageman
Vormgeving Michiel Voet en Dieuweke van Reij
Technisch Producent & Geluidsontwerper Robert van Delft
Bouw & Lichttechnicus AJ ten Napel Office Manager Brenda Schoone

Veel prachtige voorstellingen hebben we gemaakt in regie van Ria Marks. Dagmar staat op de vloer en of regisseert. Bij veel voorstellingen is Pim Veulings betrokken als choreograaf en of mederegisseur. Het ensemble op de vloer bestaande uit musici en acteurs, wisselt per voorstelling zodat er telkens een nieuw klankspectrum onderzocht kan worden.

Voorstellingen tot nu toe

Een mond vol zand.
Vanaf nu heet je Pjotr.                                                                        
Home Sweet Home.
Oorlogsdrieluik. Co-producties met Orkater en de laatste twee ook met het Ragazze Quartet.

Dead End.
Co-producties met Orkater.

Masote’s Dream.
Co-productie met Orkater & Zuid Afrika.

Comfortzone.
Co-productie met Orkater & het Ragazze Quartet.

Ooit                                                                                                                                                                                        
Co-productie met Bellevue lunchtheater.

Breaking the Silence
Met het Berlage Saxophone Quartet (toerde met veel succes door Nederland, Kosovo, Rusland en China).

Lost Tango.                            
Jubileum co-productie met Orkater & het Ragazze Quartet.

Instant Happiness.
Instant Love.
Instant Loneliness.
Het Instant-drieluik. Co-productie met Cello Octet Amsterdam.

Acts of Citizenship.                                                                                                                           
Co-productie met het Berlage Saxophone Quartet  en de Universiteit van Amsterdam, muziektheater en groot wetenschappelijk onderzoek ineen.

Invisible City

muziektheatrale Installatie voor in de publieke ruimte, ism social designer Madelinde Hageman, vormgevers Michiel Voet en Dieuweke van Reij, geluidsontwerper Robert van Delft